Ekim’de tarımsal maliyetlerdeki artış hız kesti

Tarım-GFE’nin aylık yüzde 2.68 ve yıllık yüzde 134.76 olarak ilan edildiğini belirten Antalya Ticaret Borsası (ATB) Başkanı Ali Çandır, “Bu rakamlar, aylık düzeyde 2018 ve 2020 yılları Ekim ayından sonraki en yüksek rakam olmuştur. Geçtiğimiz Mart ayında yüzde 105.70 ile üç haneli olarak açıklanmaya başlanan yıllık tarımsal girdi maliyetleri enflasyonu, o tarihten bu yana artarken, Ekim ayında bir önceki aya göre düşüş göstermiştir” değerlendirmesinde bulundu.
Antalya Ticaret Borsası (ATB) ve Antalya Tarım Konseyi (ATAK) Başkanı Ali Çandır, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Ekim ayı Tarımsal Girdi Fiyatları Endeksini (Tarım-GFE) değerlendirdi. Ekim ayı Tarım-GFE’nin alt kalemlerine bakıldığında tarımda kullanılan mal ve hizmetlerin fiyatlarında aylıkta yüzde 2.34, yıllıkta yüzde 140.04 artış ilan edildiğini belirten Çandır, aylık bazda tohumda yüzde 2.99, enerjide yüzde 4.11, gübrede yüzde 2.97, ilaçta yüzde 3.11, veteriner hizmetlerinde yüzde 1.32, yemde yüzde 1.71 artış olduğunu kaydetti. Ekim ayındaki yıllık değişimlere bakıldığında, en yüksek artışın yüzde 196.89 ile enerjide olduğuna dikkat çeken Ali Çandır, tohumda yüzde 94.24, gübrede yüzde 192.52, ilaçta yüzde 107.56, veteriner hizmetlerinde yüzde 38.42, yemde yüzde 140.86 artış ilan edildiğini kaydetti. Çandır, tarımsal yatırıma katkı sağlayan mal ve hizmetlerin fiyatlarında ise aylık yüzde 5.43 ve yıllık yüzde 100.96’lık artış olduğunu belirtti.

Üretici için iyimser beklenti
TÜİK Tarımsal Üretici Fiyat Endeksi’nin Ekim’de aylık yüzde 4.59 ve yıllık yüzde 163.32 ilan edildiğini belirten Başkan Ali Çandır, “Tarımsal faaliyetlerde bulunanlar açısından son bir yıllık eğilim sürekli sektörün aleyhine seyrederken Nisan, Mayıs ve Temmuz aylarında üretici lehine bir durum yaşanmıştı. Ekim ayında makas, yine üretici lehine dönmüştür. Önümüzdeki aylarda bu eğilimin devam etmesi, üretici kesim için birikmiş zararları kapatmak açısından olumlu beklentidir” değerlendirmesinde bulundu.
Yurtiçi ve yurtdışı üretici enflasyonlarının tarım sektörünü dolaylı olarak etkilediğini söyleyen Başkan Çandır, “Ekim ayında açıklanan aylık yüzde 1.34 ve yıllık yüzde 103.79 düzeyindeki yurtdışı üretici enflasyonu ile aylık yüzde 7.83 ve yıllık yüzde 157.69 düzeyindeki yurtiçi üretici enflasyonu, genel olarak sektörün geçmişten gelen maliyet yükünü gelecekte de taşımaya devam edeceğini göstermektedir” dedi.

“Üretici maliyetini tüketiciye yansıtamadı”
Ekim ayında tüketici enflasyonu üretici kesimdeki bu enflasyonlara karşılık TÜFE’nin aylık yüzde 3.54, yıllık yüzde 85.51 ilan edildiğini, gıda enflasyonunun aylık yüzde 5.09, yıllık yüzde 99.05 açıklandığını, işlenmemiş gıda enflasyonunun Ekim’de aylık yüzde 7.21, yıllık yüzde 92.24 ilan edildiğini, yaş meyve sebze enflasyonunun ise aylık yüzde 14.34 ve yıllık 77.75 açıklandığını belirten Çandır, “Tüketici taraftaki bu rakamlar, üreticilerin maruz kaldığı maliyet artışlarını yaklaşık yarı yarıya az tüketiciye yansıtabildiğini göstermektedir” dedi.

“Rekor yükselişler durdu”
Başkan Çandır, maliyetlerde rekor yükselişin durduğunu, önümüzdeki dönem bu eğilimin devamını beklediklerini söylerken şunları kaydetti:
“İlan edilen rakamlar, Ekim ayları itibariyle nispi yüksek bir dönem içerisinde olduğumuzu göstermektedir. Ancak bu yüksekliğin rekor düzeyde olmadığını da görmekteyiz. Haziran ve Ağustos aylarındaki aylık düşüşler, sonbahar geldiğinde, yerini yükselişe bırakmaya başlamıştı. Ancak yılın son çeyreğine girdiğimizde geçmişe göre rekorluk yükselişlerin durduğunu görüyoruz. Önümüzdeki dönemde de, bu eğilimin devam etmesini bekliyoruz.”