Bolat, Ankara Ticaret Odası'nda (ATO) düzenlenen Yasa Dışı Ticaretle Mücadele Konferansı'nın açılışında yaptığı konuşmada, Türkiye'nin 154 aktif gümrük kapısı olduğunu ve 623 milyar dolarlık mal ticaretinin bu gümrüklerden yapıldığını bildirdi.
Ticareti hızlandırıp, ülkeye daha fazla döviz kazandırmayı amaçladıklarını dile getiren Bolat, "Ülkemize zarar verecek yasa dışı ticareti engellemeyi, sağlığa ve halka zararlı tehlikeli maddelerin ticaretini yasaklamayı, gençleri ve toplumun sağlığını korumayı amaçlıyoruz." ifadesini kullandı.
Bolat, Birleşmiş Milletler verilerine göre küresel düzeyde ticaret yoluyla aklanan para miktarının ticaretin yüzde 2,5'ine tekabül ettiğine dikkati çekerek sözlerini şöyle sürdürdü:
"Küresel mal ihracatı 25 trilyon dolar. Ticaret yoluyla aklanan rakam bir trilyon dolar. Bir trilyon dolarlık para, ticaret yoluyla aklanan yasa dışı ticaret parası oluşuyor. Narkotik endüstrisinin de yıllık 300 milyar dolarlık hacme ulaştığını üzülerek söylemek zorundayız. Yasal ticareti sanayicilerin, ihracat ve ithalatçıların zarar etmeyeceği şekilde yapmaya çalışmak gümrük idarelerinin görevlerinden biri. Uyuşturucu ticaretini engellemek için çalışmalar kararlılıkla yürütülüyor."
Ekiplerce bu yılın 11 aylık döneminde yapılan operasyonlarda 4,7 milyar liralık uyuşturucu ele geçirildiğini bildiren Bolat, 17 milyar 200 milyon liralık da kaçak ticari eşyaya el konulduğunu ve yakalanan uyuşturucu miktarının 11 ton olduğunu söyledi.
Gerçekleştirdikleri operasyonlarla zehir tacirlerine yönelik mücadeleye devam edeceklerini vurgulayan Bolat, "Ekiplerimizin teknik ve beşeri kapasitesini geliştiriyoruz, yatırım yapıyoruz, cihazlar alıyoruz, dijital alana geçiyoruz. İstihbarat tekniklerimizi modernleştiriyoruz, ekiplerimizin sayısını artırıyoruz. Yaptığımız yatırımların meyvesi olarak da 2022'nin 11 ayına kıyasla yakalamalarda yüzde 94 artış sağlandı. Birçok kaçakçılık teşebbüsü de bertaraf edildi." diye konuştu.
Bolat, yerli olarak geliştirilmiş x-ray cihaz sistemlerini kullanmaya başladıklarını, ilk yerli araç ve konteyner tarama sisteminin devreye alındığı belirtti.
- "Sonradan kontrol mekanizmasıyla yakalıyoruz"
Transit taşımalar ve e-ticaret faaliyetlerini de yakından takip ettiklerini dile getiren Bolat, şu değerlendirmede bulundu:
"e-Ticaretin artan hacmini de göz önünde bulundurarak teknolojik altyapımızı sürekli geliştiriyoruz. Yapılan analizlerle ya da ihbarlarla gümrükten geçmiş ürünleri 'sonradan kontrol' mekanizmasıyla gittiği yerlerde tespit edip, kontrollerini yaparak gerekli yakalamaları yapabiliyoruz. 2023'ün 11 ayında, sonradan yapılan kontrol ve ikinci kontrol çalışmalarıyla 3 milyar liraya yakın gümrük vergisi ve cezası tahakkuk ettirildi. Böylece devletimizin ve ekonomimizin gelir kaybı engellenmiş oldu. Amacımız, adil, istikrarlı ve rekabetçi bir ticaret ortamının meydana getirilmesi, işini dürüst yapan, çalışan, vergisini ödeyen imalatçı, çiftçi, sanayici ve ihracatçının haklarının korunabilmesi."
Bolat, internet ortamında yapılmaya çalışılan kayıtsız ticari işlemlere de işaret ederek, "Getirdiğimiz düzenlemelerle bunların da önüne geçmek, kayıtlı hale getirip adil rekabet ortamı içine girmelerini ve vergi ödemelerini mümkün kılmaya çalışıyoruz." dedi.
Gümrük idarelerinin, kayıt dışı ticaretle mücadele, haksız ticaretin engellenmesi açısından önemli fonksiyonu olduğunu vurgulayan Bolat, Türkiye'de vergi gelirlerinin yüzde 30'unun gümrüklerden toplandığını söyledi.
Bolat, 2023'te gümrüklerde 22 milyar liralık kaçak ticarete konu ürün ele geçirildiğini belirterek şunları kaydetti:
"1375 ton akaryakıt, 4 milyon 743 bin elektronik eşya, 1 milyon 130 bin paket sigara, 389 milyon makaron, 47 milyon sigara kağıdı ve filtresi, 1 milyon 165 bin elektronik sigara ve aksamı, 4 bin 700 ton gıda ve 3 bin 924 tarihi eser ele geçirdik. 4,7 milyar liralık uyuşturucu da yakalamaların arasında yer alıyor. Bakanlık olarak yasa dışı ticaret ve kaçakçılığın her türüyle mücadelede bütün imkanlarımızla çalışmaya devam edeceğiz, kararlılıkla görevimizi yapacağız. Ülkemizin güvenliğini, ekonomideki adil ticareti, halkımızın sağlığı ve refahını, ekonomik istikrarı ve dürüst ticaret erbabının hakkını korumak adına ticari kaçak eşya kaçakçılığıyla mücadelemiz hız kesmeden devam edecek. Gençlerimizin, toplumumuzun sağlığını zehirleyen uyuşturucu madde kaçakçılığına da asla geçit vermeyeceğiz."
- "Yasa dışı ticaret kamu gelirlerini azaltıyor"
ATO Başkanı Gürsel Baran da yasa dışı ticaretin, sınırları aşan tehlike ve tehditleri bünyesinde barındırdığını, ekonomik faaliyetler üzerinde daraltıcı etki oluşturduğunu ve vergi gelirlerinde kayıplara yol açarak büyümeye zarar verdiğini vurgulayarak, "Kamu hizmetlerinin kalitesini ve vergi oranlarını da etkiliyor. Yasa dışı ve kayıt dışı ekonomiyle mücadelede en iyi yöntemlerden biri, kayıtlı ekonomiye geçişin etkin şekilde sağlanması. Geleneksel metotlardan dijitalleşmeye geçiş, kayıtlı ekonominin güçlenmesine katkı sağladı." diye konuştu.
Baran, Türkiye'nin, kayıt dışı ekonomiyle mücadeledeki kararlılığını Hazine ve Maliye Bakanlığınca hazırlanan "Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Eylem Planı" ile de ortaya koyduğunu belirtti.
Kayıt dışı ekonomiyle mücadelenin başarılı olması için toplumsal farkındalığın sağlanmasının önemine dikkati çeken Baran,"Bu mücadele için veri paylaşımının geliştirilmesi, hukuki ve idari önlemlerin alınması, denetim kapasitesinin artırılması gerekiyor. Tüm bunların hakkıyla uygulanabilmesi de tüm kurum ve kuruluşların işbirliği içinde çalışmasıyla mümkün." dedi.