Aydın’ın Bozdoğan ilçesinde düve sayısını artırmak amacıyla başlatılan projede çalışmalar sürüyor. Proje ile düvelere uygulanan tohumlamada ilk etapta 500 düvelik artış hedefleniyor.
Bozdoğan İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü’nün başlattığı proje ile bölgedeki dişi hayvan varlığının artırılması amacıyla ‘dişi sperma kullanımı ile damızlık sığır işletmelerinin sürdürebilirliğinin sağlanması’ çalışmaları hız kazandı. Pilot bölge olarak seçilen Bozdoğan’da ilk etapta 500 adet dişi sperması, belirlenen düvelere uygulanarak 2 yıl süre ile takip edilecek.
Aydın Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı (YİKOB), Bozdoğan Kaymakamlığı, Aydın İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, Bozdoğan İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü ile Aydın İli Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği tarafından yürütülen proje çerçevesinde ilk etapta 440 sperma teslim alınarak düveler üzerinde uygulamaya başlandı. Bozdoğan başta olmak üzere Aydın genelinde uygulanması planlanan proje ile ildeki damızlık dişi hayvan varlığı ve temininin artırılması planlanırken aynı zamanda ithalatın da önüne geçilmesi amaçlanıyor. Projede, genetik kapasitesi yüksek boğaların sperması ile elde edilen dişi buzağıların işletmede sürü dışı kalmış ineklerin yerine konmasının sağlanması ile işletmelerde genetik ilerlemenin sürekliliği sağlanmış olacak. Cinsiyeti belirlenmiş spermalar sayesinde genetik ilerlemenin yüzde 15 arttığı yapılan çalışmalarda ortaya konurken, damızlık dişi sperma kullanımı ile damızlık dişiler işletmede yetiştirilecek, sürüye dışarıdan hayvan girişi engellenecek ve biyogüvenlik önemli derecede sağlanmış olacak. Büyümek isteyen işletmeler daha hızlı ve güvenli şekilde sürüyü genişletirken, kapasitesi dolu işletmeler de sağlıklı, kaliteli düve satışı sağlama imkanı bulacak. Ayrıca projenin üreticinin ekonomik karlılığını da arttırması bekleniyor.
“Bozdoğan’da 25 bin adet sağımlı büyükbaş hayvan var”
Tarım ve Orman İlçe Müdürü Soner Altun yaptığı açıklamada, “Bozdoğan’da bitkisel üretimin yanı sıra hayvancılık üretiminde de özellikle süt sığırcılığında ciddi sayıda hayvan varlığımız var. Toplam büyükbaş hayvan sayımız 41 bin adet. Sağmalı hayvan sayımız ise 25 bin adet civarındadır. İlçemizin günlük ortalama süt üretimi 170-180 ton arasındadır. Bu nedenle işletmelerimizin ihtiyaç duyduğu damızlıkların sağlanması amacıyla dişi sperma projesi yaptık. Aydın İl Tarım Müdürlüğü ile birlikte YİKOB’a sunduğumuz proje kabul edildi. Bugün yüklenici firmadan ilçemizdeki 35 işletmedeki 440 büyükbaş hayvanda kullanmak üzere dişi spermaları teslim aldık. Buradaki en büyük amacımız işletmelerimiz için pedigre kayıtları belli anne babadan alınan spermaları kullanarak yüksek verimlilikte damızlıklar elde etmektir. İşletmelerimize bu şekilde dişi sperma kullanarak damızlık ihtiyaçlarını daha kısa yoldan temin etme yolları öğretiyoruz. Çünkü bugünkü şartlarda ithalatla elde edilecek damızlıkların fiyatları yüksek olacaktır. Biz buna alternatif bir çözüm olsun istedik. Bunun için ilçemizde bu projeyi yaptık. İlçemizdeki hayvancılık işletmelerimize hayırlı olsun diyorum” dedi.
“Damızlık düve ihtiyacını karşılayacak proje”
Türkiye’deki damızlık düve ihtiyacını karşılayacak proje yaptıklarını ifade eden düve tohumlarını hazırlayan firma sahibi Veteriner Hekim Mustafa Kental, “Bozdoğan İlçe Tarım Müdürlüğü’nün yapmış olduğu projede Türkiye’nin şu anda çok büyük ihtiyacı olan damızlık düve ihtiyacını en kısa yoldan en hızlı biçimde karşılamak için biz de bu projeye dahil olduk. Şu anda Türkiye’nin ihtiyacı olan düve ihtiyacı yani süt arzı artık Türkiye’de azalıyor düve ihtiyacı çok hızlı bir şekilde gelişiyor, bunu ithalat yerine çok daha ucuz çok daha ekonomik şekilde dişi spermayla düvelerimizi tohumlayarak gerçekleştirmek için çok güzel bir proje. Bu projede emeği geçen herkese çok teşekkür ediyorum” diye konuştu.
“Amacımız ülke hayvancılığına katkı sağlamak”
2017 yılından bu yana damızlık düve yetiştirdiklerini ve bölgeye katkı sağladıklarını ifade eden proje ortaklarından Aydın Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği 2. Başkanı Adnan Elmacı, “Hayvancılık konusunda söz sahibi olan Bozdoğan, Nazilli ve Yenipazar ilçelerinin tam orta merkezinde olan bu 100 dönümlük araziyi satın aldık. Tarım Bakanlığı’ndan yüzde 50 hibe desteği alarak 2017’de bu işletmeyi kurduk. Asıl amacımız dişi hayvan sayısını artırarak ülke hayvancılığına katkı sağlamaktı. Bugünkü projemizin karşılığı olan dişi tohumları zaten kendimiz burada kullanmaktayız. Düvelerde dişi tohum kullanarak dişi buzağı elde ediyoruz. Bu da geleceğin anneleri demektir. Hem anne sayısını arttırıp, ileriki dönemlerdeki ülkemizin hem süt hem de et ihtiyacını karşılamak için bu projeyi geliştirdik ve devam ettiriyoruz. Bunu da başardığımıza ve kendi üyelerimize katkı sağladığımıza inanıyoruz. Çünkü kendi üyelerimizin hayvanlarının değerinin üstünde bir fiyatla satın alarak biz bu hayvanları burada gebe edip ya tekrar kendi üyelerimize ya da dışardaki işletmelere veriyoruz. Böylece ülke hayvancılığına katkı sağlamış oluyoruz” şeklinde konuştu.
“Proje sayesinde iyi damızlıklar elde ediyoruz”
Büyükbaş hayvan işletmecilerinden Veteriner Hekim Onur Elmacı ise yapılan projeyle ilgili olarak, “Bozdoğan İlçe Tarım Müdürlüğümüzün bir projesi olduğunu duydum. Gerekli görüşmelerimizi yaptım. Bu proje dahilinde düvelerimize yerleştirilen bir cihaz sayesinde daha iyi damızlıklar elde ediyoruz. Aynı zamanda arkasından dişi tohumlar üreterek sürümüzün sayısını artırarak işletmemiz için daha iyi damızlıklar elde ederek hayvancılığımızı geliştiriyoruz. Böylelikle de çiftliğimizi geliştirmiş oluyoruz” dedi.
“Uzaktan uyarı sistemi ile takip ediliyor”
Projeye destek veren Veteriner Hekim Adem Topal da projenin işleyişi hakkında yaptığı açıklamada, “Aydın İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ve Bozdoğan İlçe Tarım Müdürlüğü’nün yaptığı bu ortak projeye Aydın Damızlık Sığır Yetiştiriciliği Birliği ve firmamız ile destek veren bir şirketiz. Elimizde bulunan sensör sistemleri ile hayvanlardan kızgınlık alarmları alıp daha sonra üreticilerimize uygun tohumlama zamanını bildirerek hayvanlarımızın uygun folükül çaplarına ulaştığında doğru zamanda doğru tohumlama yapılmasını sağlayacağız. Üreticilerimizin seçilmiş düvelerine takmış olduğumuz cihazlardan kızgınlık alarmını aldıktan sonra yetiştiricilerimize bilgi vererek uygun tohumlama zamanını bildiriyoruz. Yetiştiricilerimizin hayvanlarını ultrason muayenesiyle kontrol ederek uygun foliküler çaplarda doğru zamanda tohumlama yapmasını sağlayan bir sistem oluşturuyoruz” diye konuştu.
