Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı Doğa Koruma ve Milli Parklar (DKMP) Genel Müdürlüğü, yaban hayatının desteklenmesi amacıyla kurduğu 11 rehabilitasyon merkezinde, geçen yıl 11 bin 377 hayvanın tedavisini gerçekleştirerek doğal ortamlarına dönmelerini sağladı.
Türkiye, Avrupa-Sibirya, Akdeniz ve İran-Turan olmak üzere 3 farklı bitki coğrafyasına sahip olması dolayısıyla zengin bir biyolojik çeşitliliği barındırıyor.
Dünyadaki 36 sıcak noktadan 3'ünü içinde bulunduran Türkiye'de, endemizm oranı yüzde 30 seviyesinde bulunuyor. DKMP Genel Müdürlüğü de söz konusu zengin çeşitliliği korumak ve sürdürülebilirlik esası doğrultusunda tüm canlıların refahını artırmak için çalışmalar yapıyor.
Türkiye'de yaşayan yaban hayvanlarından memeliler, kuşlar ve sürüngenler Kara Avcılığı Kanunu kapsamında belirleniyor ve listeleniyor. Bu listeler belirli aralıklarla güncelleniyor ve koruma altına alınacak hayvan türleri bu güncellemeler sırasında gözden geçiriliyor.
Buna göre, Türkiye'de şu an 154 memeli, 490 kuş, 140 sürüngen türü yaşamını sürdürüyor. Biyolojik çeşitlilik envanter çalışmalarında 19 bine yakın omurgasız hayvan türü ve 11 bine yakın bitki türü kaydedildi.
1,2 Milyon Hektar Alanda Koruma Çalışması
Söz konusu türlerin devamlılığı için bilimsel olarak "in-situ" olarak adlandırılan yerinde koruma çalışmaları gerçekleştiriliyor. Bu kapsamda, nesli tehlike altında olan türlerin korunması ve geliştirilmesi ülke biyoçeşitliliği açısından büyük önem arz ediyor. Bu türlerin korunması amacıyla 1 milyon 165 bin 447 hektar alana sahip 85 yaban hayatı geliştirme sahası ilan edilirken buralarda hedef türlerin sayısının artırılması amaçlanıyor.
Farklı türler için ilan edilen bu sahalarda, yaban keçisi, Anadolu yaban koyunu, geyik, karaca, alageyik, kelaynak, karaakbaba, ceylan gibi türler korunma altında bulunuyor.
Genel Müdürlük yaban hayvanlarını desteklemek amacıyla bazı türler için üretme istasyonları kuruyor. Bu alanlarda kızıl geyik, alageyik, ceylan, Anadolu yaban koyunu, Hatay dağ ceylanı, kelaynak gibi türlerin üretimi yapılıyor. Toplam 12 memeli ve 9 kanatlı yaban hayvanı, 3 de alabalık üretme istasyonu faaliyette bulunuyor. Üretme istasyonlarında 2022 sonu itibarıyla 165 alageyik, 624 yaban koyunu, 145 kızıl geyik, 249 ceylan ve 288 kelaynak yer alıyor.
Üretim çalışmalarının yanı sıra yaban hayatının desteklenmesi ve rehabilitasyonu çalışmaları da yapılıyor. Türkiye çapında kurulu 11 yaban hayvanı rehabilitasyon merkezindeki çalışmalar, üniversitelerin veteriner fakülteleriyle işbirliği içinde yürütülüyor. Geçen yıl sonu itibarıyla doğada çeşitli nedenlerle yaralanan 17 bin 772 yaban hayvanının 11 bin 377'si tedavi ve rehabilite edilerek doğal ortamına bırakıldı.
Tür Koruma Eylem Planı Çalışmaları
Nesli tehlike altında olan türlerin korunması için tür koruma eylem planları da hazırlanıyor. Bu plan, nesli tehlike altına düşen bir türün mevcut durumu ile gelecekte olmasını istenen durum arasındaki bağlantıyı sağlayıp, gelecekteki duruma ulaşılması için yapılması gereken işlemleri tanımlıyor.
Bu planların hazırlanması amacıyla 2013 yılında başlatılan çalışmada bütün paydaşların katılımıyla öncelikli türler belirlenerek, 5'er yıllık dönemler halinde uygulanan stratejiler uygulamaya konuldu.
Eylem planları hazırlama çalışması 2019 sonunda 100 tür için tamamlandı. Bu tarihten itibaren hazırlanan eylem planları Avrupa Birliği destekli IPA programı kapsamında hazırlanan bir projeyle yeni bir metodoloji çerçevesinde revize ediliyor. Bu yıl ağustos itibarıyla hazırlanan eylem planlarından 40'ının uygulanmasına devam edilirken 65 türle ilgili popülasyon izleme çalışmaları yapılacak.
